-
Nadrzędna kategoria: ICI Journals Master List kategoria
-
w Metodologia oceny
Metodyka oceny
Parametryzacja czasopisma w rozumieniu Index Copernicus oznacza sprawdzenie poziomu spełnienia przez dany tytuł kryteriów tzw. „sprawnie funkcjonującego czasopisma naukowego”. Aktualnie obowiązujące kryteria czy też pewne wymogi (wzorce) wyznaczane są przez środowisko naukowe na skutek namysłu nad zasadniczo dwoma fenomenami. Pierwszym z nich są nowe wyzwania czy też zagrożenia, jakie pojawiają się wraz ze wzrostem możliwości przede wszystkim natury technologicznej (wykorzystywanie AI do popełniania plagiatów, mnożenie się tzw. drapieżnych czasopism poprzez wykorzystywanie narzędzi do komunikacji masowej – spam etc.), drugim natomiast są wynikające z tego rozwoju potencjalności (automatyzacja procesu wydawniczego poprzez jego digitalizację, zwiększanie zasięgu publikacji poprzez ich promowanie na różnych portalach, serwisach, bazach, etc.). Obecnie metodyka oceny w bazie ICI Journals Master List obejmuje 41 kryteriów parametrycznych.
Metodyka parametryzacji czasopism naukowych autorstwa Index Copernicus – tzw. model ICI Publishing Stars – pozwala na mierzenie osiągnięć Redakcji czasopism w tych obszarach, które składają się na wizję „sprawnie funkcjonującego czasopisma naukowego”. Te osiągnięcia wyrażają się w stopniu rzetelności świadczonych usług redakcyjnych, przestrzegania standardów etycznych, różnorodności geograficznej zaangażowanych w prowadzenie czasopisma naukowców, wykorzystywania dostępnych narzędzi digitalizacyjnych, stabilności wydawniczej oraz poziomu, w jakim czasopismo zostało już zauważone w świecie nauki – siły oddziaływania.
Pierwotnym celem parametryzacji jest zatem określenie stopnia, w jakim dana redakcja realizuje zadania nakładane na czasopismo naukowe, a za takie uznawane są przede wszystkim rzetelne opisanie, szybkie upowszechnienie i efektywna promocja wyników badań na arenie krajowej i międzynarodowej służące rozwojowi danej dyscypliny naukowej.
Rezultat oceny w bazie ICI Journals Master List – wskaźnik Index Copernicus Value (ICV) jest miarą mocy parametrycznej czasopisma naukowego – mówi o tym, jak szybko będzie mogło osiągać swoje cele.
Kryteria oceny - składniki ICV
Na ocenę ICV składa się suma punktów uzyskanych z dwóch komponentów: „Jakości czasopisma” i „Siły oddziaływania”.
1. JAKOŚĆ CZASOPISMA – mierzona na podstawie poziomu spełniania kryteriów modelu ICI Publishing Stars zcentralizowanego obecnie na dwóch aspektach funkcjonowania czasopisma – jego digitalizacji i umiędzynarodowienia. Składają się na nią następujące elementy:
• Standardy – za standardy edytorskie przyjęto dostosowanie prezentacji publikowanego w czasopiśmie materiału do wymogów międzynarodowych. Są to m. in. takie elementy jak: przejrzysty i estetyczny układ artykułów i całego czasopisma, publikowanie procedury recenzowania czy udział recenzentów z zewnętrzną afiliacją, stanowiące fundament, bez którego czasopismo nie zbuduje trwałego rozwoju. W tym obszarze Redakcje pytane są przede wszystkim o funkcjonujący w czasopiśmie model recenzowania czy wymaganie od autorów różnorodnych oświadczeń mających na celu weryfikację przestrzegania zasad etyki publikacyjnej.
• Stabilność – częstotliwość i regularność rynkowa czasopisma zmierza do oceny sprawności wydawniczo-menadżerskiej zespołu redakcyjnego. Regularność ukazywania się kolejnych numerów czasopisma jest istotnym elementem ewaluacji w renomowanych bazach międzynarodowych.
• Digitalizacja – dostępność czasopisma w wersji online stanowi doskonałe medium do jego promocji. Gotowość do integracji z bazami danych, łatwość dostępu do publikowanych treści to kryteria, których niespełnienie może stanowić barierę blokującą rozwój czasopisma, a spełnienie – impuls do rozwoju i wzmocnienia dotarcia do naukowców w kraju i za granicą. W obszarze „Digitalizacja” Redakcje deklarują m. in. informacje o indeksacji periodyku w bazach naukowych, nadawanie publikacjom numerów DOI (Digital Object Identifier) czy też ich wydawanie w trybie „ahead of print”. Od 2017 roku Zespół Index Copernicus wprowadził dodatkowe kryterium, jakim jest zdeponowanie informacji dotyczących zawartości poszczególnych wydań czasopisma – metadanych artykułów naukowych oraz bibliografii załącznikowej za minimum 4 lata poprzedzające rok złożenia ankiety.
• Umiędzynarodowienie – liczba wersji językowych zarówno strony internetowej czasopisma, jak i treści w nim publikowanych, udział autorów i recenzentów z zagraniczną afiliacją wpływają na rozwój współpracy międzynarodowej, zwiększają zasięg, rozpoznawalność i siłę oddziaływania czasopisma naukowego.
2. SIŁA ODDZIAŁYWANIA – wyznaczana poprzez analizę trendów cytowalności czasopism indeksowanych w bazach Web of Science oraz Scopus, co odzwierciedla intensywność, z jaką czasopismo zostało już dostrzeżone w świecie naukowym. Składa się na nią:
• Cytowalność – wyliczana na podstawie wskaźników IF (Impact Factor) oraz SJR (SCImago Journal Rank),
• Dynamika cytowalności – mierzona na podstawie zmian wartości wskaźników IF i Total Cites.
Punktacja
Algorytm przyznający punkty za obszar „Jakość czasopisma” oraz „Siłę oddziaływania” został opracowany przez analityków Index Copernicus. Punkty za „Siłę oddziaływania” otrzymują tylko czasopisma indeksowane w bazie Web of Science i/ lub Scopus.
Aby wydzielić grupę czasopism, które zostały już zauważone w świecie nauki (posiadają siłę oddziaływania) przyjęto, że suma punktów ICV, jakie może uzyskać czasopismo nieindeksowane w bazie Web of Science i/ lub Scopus (tj. za samą „Jakość czasopisma”) jest równa 100.
Liczba punktów uzyskanych przez czasopisma za „Siłę oddziaływania” zależy od wysokości posiadanych wskaźników cytowań Impact Factor i/ lub SJR oraz Total Cites w okresie 2 lat poprzedzających rok oceny. Z tego tytułu maksymalna, łączna liczba punktów ICV, jakie może uzyskać czasopismo determinowana jest przez maksymalną wartość podanych wskaźników cytowań.
Weryfikacja danych
Index Copernicus dzięki corocznym ocenom gromadzi, a także przetwarza szczegółowe informacje na temat czasopism naukowych z całego świata. Po wysłaniu przez Redakcję wypełnionej ankiety ewaluacyjnej deklarowane informacje na temat czasopisma weryfikowane są w trzech etapach. Pierwszy z nich ma charakter systemowy – specjalnie przygotowany algorytm ma na celu wskazanie, które z wprowadzonych danych mogą okazać się nieprawdziwe. Drugi etap polega na weryfikacji informacji obciążonych możliwością błędu. Następuje porównanie danych zdeklarowanych w aktualnej ankiecie z danymi z poprzednich lat. Ostatni etap to ręczna weryfikacja informacji, czyli sprawdzenie czy zgadzają się one z faktycznym funkcjonowaniem czasopisma. Na tym etapie badaniu podlegają m. in. takie elementy jak:
• nadawanie publikacjom numerów DOI,
• korzystanie z elektronicznego systemu wydawniczo-edytorskiego,
• zbieranie statystyk pobrań artykułów ze strony internetowej czasopisma,
• indeksacja w bazach danych,
• wydawanie publikacji w trybie "ahead of print" / "early birds".
Podawanie nierzetelnych lub nieprawdziwych informacji skutkuje odmową indeksacji czasopisma w bazie ICI Journals Master List za dany rok. Czasopisma, które nie spełnią standardów oceny nie mają wyliczonego aktualnego wskaźnika ICV, pozostają jednak pełnoprawnymi właścicielami Paszportu w bazie ICI World of Journals. Redakcje mogą na bieżąco uzupełniać dane o czasopiśmie, wprowadzać opublikowane artykuły oraz przystąpić do ewaluacji w kolejnym roku.